Czy kobiety w ciąży mogą pić kawę?
Czy kobiety w ciąży mogą pić kawę?

Dziś postaram się odpowiedzieć na częste pytanie stawiane przez przyszłe mamy mianowicie czy można pić kawę w czasie ciąży ? 

Ciąża to okres gdy kobieta szczególnie dba o swoje zdrowie i zwraca uwagę na wpływ spożywanej żywności na jej organizm. Przyszłym mamom zaleca się spożywanie wartościowych produktów oraz dbanie o prawidłowe nawodnienie organizmu przez picie soków, herbaty oraz wody… A co z piciem kawy w ciąży ? 


Całkowita eliminacja kofeiny z życia kobiety ciężarnej i karmiącej piersią, ze względu na jej powszechne występowanie (nie tylko w kawie, ale i w herbacie czy wyrobach cukierniczych) jest wręcz niemożliwa. Aby kobiety ciężarne mogły w bezpieczny sposób spożywać napoje i produkty zawierające kofeinę wskazanym jest posługiwanie się dopuszczalną liczbą wypijanych dziennie filiżanek kawy i herbaty, kawy bezkofeinowej, herbaty owocowej czy ziołowej, soków owocowych, wody mineralnej. Warto zaznaczyć, że większość badań nie wykazuje związku pomiędzy przyjmowaniem kofeiny a porodem przedwczesnym [9]. 

Wierzejska w artykule pt. „Wpływ spożycia kofeiny na przebieg ciąży i rozwój płodu” informuje, że czas trwania ciąży jest uzależniony od wielkości dawki spożywanej kofeiny. Autorka analizując inne badania twierdzi, że spożywanie kofeiny w umiarkowanych ilościach nie ma wpływu na ryzyko przedwczesnego porodu - niebezpieczeństwo pojawia się gdy spożycie kofeiny jest wysokie - około 600 mg/dzień lub przy dawce 400 mg/dzień w połączeniu z jednoczesnym paleniem papierosów [13]. Z analizy 3 niezależnych badań w zakresie spożycia kofeiny w czasie trwania ciąży wynika, że dawka nieprzekraczająca 300 mg nie ma wpływu na skrócenie czasu trwania ciąży [4,8,10].

W badaniach prowadzonych długoterminowo (obserwacje dzieci przez ponad 7 lat) nie wykazano zmian w rozwoju, mimo spożywania kofeiny przez ich matki w czasie ciąży, co udowadnia wykluczenie odległych następstw tego nawyku [2].


 
Metabolizm

Kofeina wraz z krwią przenika do wszystkich tkanek organizmu, przenika ona barierę krew-mózg, ma zdolność przechodzenia przed łożysko do płodu i płynu owodniowego oraz do mleka kobiecego [1,15].

Obawy może wzbudzać także fakt, że okres połowicznego rozpadu kofeiny u kobiet ciężarnych jest dwu- trzykrotnie dłużysz niż u osób dorosłych niebędących w ciąży. Wiśniewska i Drobik dowiedli, że okres połowicznego rozkładu kofeiny dla poszczególnych grup ludzi jest następujący [16]:

- u osoby dorosłej ok. 4 godziny (waha się od 2 do 10 godzin), 
- u kobiet w ciąży do 18 godzin (zwłaszcza w drugim i trzecim trymestrze),
- u płodu ok. 150 godzin,
- u noworodka ok. 100 godzin.

Jaka jest dopuszczalna dawka kofeiny dziennie?


Wielu naukowców uważa, że bezpieczną dawką kofeiny dla kobiety w okresie ciąży i laktacji jest 300 mg/dobę, taki poziom został określony między innymi w publikacji pt. „Energy drink consumption and impact on caffeine risk”, czy „Zagrożenia związane ze spożywaniem kofeiny w ciąży” [ 14, 17].

Jednak jak podają najnowsze rekomendacje British Food Standards Agency limit ten ograniczony jest do 200 mg/dobę. Podobne zalecenia znalazły się w raporcie raportu EFSA (Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności), który głosi, że aby zachować bezpieczeństwo i zdrowie dawki kofeiny powinny być następujące: 

- bezpieczna jednorazowa dawka kofeiny to 200 mg lub też ilość wynosząca do 3 mg na kilogram masy ciała;
- bezpieczna dobowa dawka kofeiny do 400 mg (lub też 5,7 mg tej substancji na kilogram masy ciała)
- bezpieczna dobowa dawka kofeiny dla kobiet ciężarnych oraz w okresie karmienia piersią do 200mg [12].

W poradnikach dla kobiet, adresowanych do ciężarnych, zaleca się ograniczenie picia kawy i mocnej herbaty. Nie ma natomiast bliższych wytycznych w tym zakresie. Niektórzy tylko proponują spożywanie tzw. małej czarnej okazjonalnie a nie codziennie.

Alternatywa dla klasycznej małej czarnej 

Co zrobić, gdy przyszła mama nie może obyć się bez porannej filiżanki kawy? 

Propozycją może być coraz popularniejsza na świecie kawa bezkofeinowa. 

Kawa bezkofeinowa dla kobiet ciężarnych

Pierwsza kawa bezkofeinowa powstała już w pierwszej połowie XIX wieku, i została wykonana przez proces dekofeinizacji ziaren kawy przez Friedlieba Ferdinanda Runie. Produkcja kawy bezkofeinowej może przebiegać 3 sposobami: metodą chemiczną, wodną oraz gazową. Marka Herreria w trosce o zdrowie swoich klientów dokonuje dokofeinizacji najbezpieczniejszą, innowacyjną metodą Swiss Water. Dzięki temu kawa Descafeinado Organico zachowuje swój wyjątkowy smak stuprocentowej Arabiki, a przy tym została pozbawiona kofeiny w aż 99%. Warto zauważyć, że kawa bezkofeinowa nie jest w pełni pozbawiona kofeiny - podczas procesu usuwane jest z ziarna 97-99% kofeiny, więc zawartość kofeiny w takim produkcie waha się w przedziale 1-7 mg w kubku, gdzie w tej samej ilości klasycznej kawy poziom kofeiny to około 70-140 mg. 

Spożywanie kawy bezkofeinowej (oczywiście wysokogatunkowej, ze sprawdzonego źródła, pozbawianej kofeiny bez użycia środków chemicznych) nie powinno budzić obaw przyszłej mamy.



Zawartość kofiny w poszczególnych produktach żywnościowych 

Aby zobrazować znikomą zawartość kofeiny w kawie bezkofeinowej dokonano przeglądu zawartości kofeiny w popularnych produktach spożywczych - w tym takich, których kobiety ciężarne nie traktują jako zagrożenia np. czekolady czy herbaty. Wyniki badania dotyczące zawartości kofeiny w poszczególnych produktach spożywczych, przeprowadzone przez grupę naukowców, opublikowane zostały w czasopiśmie Bromatologia i Chemia Toksykologiczna.

W tabeli I przedstawiono badania opublikowane w brytyjskim czasopiśmie medycznym „BMI”, w artykule „Coffee and pregnancy”[3].

Tabela I

Produkt

Zawartość kofeiny

Napoje typu cola i napoje „energetyczne”

12-60mg / 300ml (puszka)

Herbata butelkowana typu „Ice Tea”

14-25mg / 300ml

Herbata parzona

20-50 mg/ filiżanka

Mate

30-60mg / filiżanka

Kawa bezkofeinowa

4-8mg / 300ml

Kawa rozpuszczalna

40-140mg / 300ml

Kawa parzona

60-200mg / filiżanka

Czekolada

5-35mg/ 50g (pasek)



Tabela II przedstawia badania zamieszczone w publikacji” Kofeina jako wskaźnik antropogenicznego zanieczyszczenia środowiska” [5].

Tabela II

Produkt / Wielkość porcji

Zawartość kofeiny

Kawa Jacobs Kronung (mielona) 2 łyżeczki/160 ml

55,7 mg

Kawa Tchibo Family (mielona) 2 łyżeczki/160 ml

99,2 mg

Kawa Jacobs Kronung (rozpuszczalna) 2 łyżeczki/160 ml

109,4 mg

Kawa Tchibo Family (rozpuszczalna) 2 łyżeczki/160 ml

136,6 mg

Herbata Lepton 200 ml

48,4 mg

Herbata Telety 200 ml

40,0 mg

Herbata Saga 200 ml

24,3 mg

Mountain Dew 100 ml

15 mg

Coca-Cola 100 ml

12 mg

Pepsi 100 ml

12 mg

Red Bull 100 ml

32 mg

Tiger 100 ml

32 mg

APAP Extra 1 tabletka

65 mg

Coldrex MaxGrip 1 tabletka

25 mg

Panadol Extra 1 tabletka

65 mg

Sarindo 1 tabletka

50 mg

Aspirin Active 1 tabletka

50 mg

CARDIAMID-COFFEIN 1 ml

100mg

Etopiryna 1 tabletka

50 mg



Analizując powyższe dane można wnioskować, że zawartość kofeiny w kawie bezkofeinowej jest na tyle niska by nie stanowić zagrożenia dla kobiet ciężarnych. 
Porównując stężenie kofeiny w kawie bezkofeinowej do jej stężenia w herbacie jest to wartość nawet dziesięciokrotnie mniejsza. Zawartość kofeiny w tabliczce czekolady mlecznej i gorzkiej to średnio 23,6 oraz 66,5 mg/100 g - rozpatrując te ilości w stosunku do filiżanki kawy bezkofeinowej zawierającej 1-5 mg kofeiny spożycie tego produktu nie powinno budzić obaw kobiet spodziewających się potomstwa. Należy pamiętać, że w badaniach epidemiologicznych nie potwierdzono działania karcynogennego ani teratogennego spożywanej kawy czy herbaty [11].

Spożycie kofeiny przez kobiety ciężarne na świecie

W artykule pt. „Wpływ spożycia kofeiny na przebieg ciąży i rozwój płodu” możemy przeczytać, że wśród kobiet ciężarnych aż 75–95% codziennie spożywa kofeinę. W różnych krajach średnie spożycie dobowe jest bardzo zróżnicowane. Największe spożycie zanotowano w Szwecji – 215 mg, nieco mniejsze w Wielkiej Brytanii – 159 mg, natomiast w Norwegii i Polsce wielkość spożycia jest zbliżona i oscyluje w granicach 90 mg. Inne spostrzeżenia prezentują Jarosz i wsp. Badania przeprowadzone w 2012 roku wykazały średnie, dzienne spożycie kofeiny przez ciężarne z regionu warszawskiego w ilości 91 mg. Według Raportu Głównego Inspektora Sanitarnego z 2010 roku kawę z zawartością kofeiny piło w okresie ciąży około 57% kobiet, w tym codziennie 5,6%, kilka razy w tygodniu 23%, raz na tydzień lub rzadziej 16,5 % i raz na miesiąc lub rzadziej 12%. Herbatę natomiast piła większość kobiet w ciąży, w tym codziennie aż 44,2%, kilka razy w tygodniu 35,5%, raz na tydzień lub rzadziej 11,1%, raz na miesiąc lub rzadziej 4,2%. Nie piło w ogóle herbaty tylko niespełna 5% kobiet w ciąży. Wierzejska i wsp. oraz wiele innych autorów w badaniach własnych dowodzi, że głównym źródłem kofeiny, spożywanej przez kobiety ciężarne jest herbata. 

Lesińska-Sawicka stwierdza, że spożywanie kofeiny w małych ilościach w okresie ciąży nie jest niebezpieczne dla życia płodu [7]. Interpretacja powyższych dany i odwołanie się do tabeli I i II przedstawiającej średnią zawartość kofeiny w poszczególnych produktach żywnościowych pozwala stwierdzić, że spożywanie kawy bezkofeinowej jest bezpieczne dla kobiet w ciąży jeżeli dzienna dawka spożycia tej substancji, wywołana innymi produktami, nie przekroczy norm rekomendowanych przez WHO oraz EFSA.

Autorka: Justyna Sikorska

Piśmiennictwo

1. Babu KM, Church RJ, Lewander W.: Energy drinks: The new eye-opener for Adolescents. Clin Ped Emerg Med. 2008 
2. Burdan F. Teratogenne i embriotoksyczne działanie kofeiny: fakty i hipotezy. Pol Merkuriusz Lek 2000, 9 (52): 726-728. 
3. Edmund He. Coffee and pregnancy. BMJ. 2007 
4. Higdon J.V., Frei B. (2006) Coffee and health: A review of recent human research. Critical Review. Food Science and Nutrition. 46: 101-123. 
5. JAGODA A. , DĄBROWSKA B. ,ŻUKOWSKI W. Kofeina jako wskaźnik antropogenicznego zanieczyszczenia środowiska – metody oznaczania. V Krakowska Konferencja Młodych Uczonych, Kraków 2010 
6. Jarosz M. i in. ZAWARTOŚĆ KOFEINY W PRODUKTACH SPOŻYWCZYCH BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. – XLII, 2009 
7. Małgorzata Lesińska-Sawicka. Planowanie ciąży a stosowanie używek w czasie ciąży przez kobiety z wybranych krajów europejskich. 
8. Maslova E., Bhattacharya S., Lin S. et al. (2010) Caffeine consumption during pregnancy and risk of preterm birth: a meta-analysis. Am. J. Clin. Nutr. 92: 1120-1130. 
9. Nawrot P, Jordan S, Eastwood J, Rotstein J, Hugenholtz A, Feeley M. Effects of caffeine on human health. Food Addit Contam 2003 
10. Nawrot P., Jordan S., Eastwood J. et al. (2003) Effects of caffeine on human health. Food additives and contaminants. 20(1): 1-30. 
11. Rang HP, Dale MM, Ritter IM. Leki wpływające na podstawowe układy organizmu. Farmakologia kliniczna. Czelej, Lublin 2001.
12. Raport ESFA rok 2015 13. REGINA WIERZEJSKA. Wpływ spożycia kofeiny na przebieg ciąży i rozwój płodu. Perinatologia, Neonatologia i Ginekologia, tom 5, zeszyt 2, 110-113, 2012 
14. Thomson, B. M., Campbell, D. M., Cressey, P., Egan, U., & Horn, B. 2014. Energy drink consumption and impact on caffeine risk. Food Additives & Contaminants: Part A,  15. Wierzejska R. Kofeina – powszechny składnik diety i jej wpływ na zdrowie. Rocz Panstw Zakł Hig. 2012 
16. Wiśniewska - Łowigus M, Drobik P. Zagrożenia związane ze spożywaniem kofeiny w ciąży. Pielęg Pol. 2013 

do góry
Sklep jest w trybie podglądu
Pokaż pełną wersję strony
Sklep internetowy Shoper.pl