Kawa - usuwanie kofeiny
Kawa - usuwanie kofeiny

Historia

Historia kawy bezkofeinowej sięga już pierwszej połowy XIX wieku.
Powstała ona z inicjatywy poety Goethego, który miłował się w kawie, ale ze względu na duże ilości, jakie spożywał, cierpiał na bezsenność.



Na pomoc poecie ruszył chemik Friedrich Runie, który odkrył, że to kofeina odpowiedzialna jest za pobudzające właściwości kawy i postanowił wyizolować ten związek.
Następnie w 1903 roku niemiecki kupiec Ludwig Roselius okrył, że ziarna kawy zanurzone przez dłużysz czas w morskiej wodzie, tracą dużą ilość kofeiny przy zachowaniu walorów smakowych. Proces usuwania kofeiny z kawy nazwano dekofeinizacją.
Pierwsza przemysłowa dekofeinizacja została opracowana w 1905 roku przez niemiecką firmę é HAG.

Kiedyś benzen…

Początki dekofeinizacji polegały na stosowaniu benzenu jako skutecznego rozpuszczalnika. Benzen w większych ilościach jest toksyczny dla organizmu. LD50 – czyli dawka powodująca śmierć 50% osobników- dla szczurów przyjmowana doustnie wynosi 930 mg/kg. Benzen ma silne właściwości rakotwórcze. Po spożyciu powoduje podrażnienie śluzówki żołądka, mdłości i wymioty. Przy pochłonięciu większych ilości powoduje bóle głowy, drgawki i zgon – takie właściwości związku na pewno sprawiają, że nie byłbyś chętny na wypicie takiej kawy.
Jednak z biegiem lat zaczęto zakazywać wykorzystywania benzenu w produktach spożywczych ze względu na jego właściwości rakotwórcze.

Czy mimo to obecnie produkowana kawa bezkofeinowa jest bezpieczna dla naszego organizmu? - odpowiedź znajdziesz w dalszej części tekstu.

Dziś…

Obecnie proces dekofenizacji można prowadzić kilkoma metodami:
- chemiczną,
- wodną,
- gazową.

Nie zależnie od zastosowanej metody proces przeprowadza się na nie palonych, zielonych ziarnach kawowych.

Która metoda jest najlepsza, a która grozi zdrowiu?

1. Metoda chemiczna
Metoda chemiczna jest chętnie stosowana przez producentów kaw bezkofeinowych ze względu na niskie koszty produkcji oraz z powodu, że rozpuszczalniki chemiczne używane w tej metodzie działają selektywnie i nie usuwają cennych substancji z ziaren kawy.
Jako rozpuszczalniki stosuje się chlorek metylenu oraz octan metylu.

!!!Charakterystyka związków!!!

Chlorek metylenu - CH2Cl2

Dichlorometan, zwany także chlorkiem metylenu to chlorowa pochodna metanu.
Substancja ta działa drażniąco na skórę i oczy, a na dodatek wdychanie jej oparów powoduje narkozę i utratę przytomności. Chlorek metylenu cechuje się przypuszczalnym działaniem rakotwórczym i jest toksyczny dla ludzkiego organizmu, nie tylko w przypadku narażenia na jego działanie poprzez drogi oddechowe, lecz także w efekcie spożycia. Może powodować nieświadomość, kaszel, zmętnienie rogówki, zawroty głowy, nudności, wymioty, senność, odurzenie.
Jak możemy przeczytać na stronie z produktami chemicznymi jest to surowiec, który znajduje zastosowanie w przemyśle odlewniczym, metalurgicznym i lakierniczym.

Octan metylu - CH3COOC2H5

Octan metylu to wysoce łatwopalna, drażniąca ciecz. Jego opary tworzą mieszaniny wybuchowe z powietrzem. Jest to substancja toksyczna dla ludzkiego organizmu, a jej spożycie grozi uszkodzeniem wątroby i nerek. Według karty chemicznej charakterystyki jest to związek, który działa drażniąco na oczy, może wywoływać zawroty głowy, powtarzające się narażanie na ten związek powodować może popękanie skóry i ma działanie toksyczne.



„Naturalnie – bezkofeinowa” „Bezpieczna dla Ciebie” – czy to prawda?

Może trafiłeś na informacje, że powyższe związki są w pełni bezpieczne- jeśli czytałeś takie informacje to zapewne na stornie producenta kawy, który stosuje właśnie tę metodę. Producenci będę sugerować, że chlorek metylu jest bezpieczny, co udowadniają badania, a przecież jego kawa zawiera tylko śladowe ilości tej substancji. Nie znajdziesz tam informacji o tym, że związek ten podejrzewa się o kancerogenność, a testy na zwierzętach powodują uszkodzenia wątroby nerek układu nerwowego i układu krążenia. Nikt nie powie Ci, że związek ten stosuje się do produkcji rozpuszczalników to farb !!! Oraz ze UE dopuszcza tylko 2 mg tej substancji na kg kawy bezkofeinowej.
A octan etylu – nieszkodliwy i bezpieczny – może otworzy ci oczy, że znajdziesz go nie gdzie indziej niż w papierosach, lakierach do paznokci i rozpuszczalnikach do farb. Octan metylu, jego bliski krewny o podobnym zastosowaniu, a nawet o wyższej toksyczności jest dopuszczalny w kawie bezkofeinowej do 20 mg na 1 kg kawy.
Pomyśl, czy chcesz, żeby do Twojego organizmu lub organizmu Twojego dziecka dostawały się nawet śladowe ilości takich związków.
Producenci deklarują, że są to niewielkie ilości. Jednak na co dzień wystawiamy się na działanie sporej ilości takich „śladowych ilości” chemii w naszej żywności, kosmetykach i chemii gospodarstwa domowego. Kilka małych dawek czyni już dużą dawkę...

Jak dokładnie wygląda proces

Zielone ziarna w celu zwiększenia ich powierzchni moczy się w gorącej wodzie lub poddaje działaniu pary wodnej pod ciśnieniem. Następnie zanurza się je na kilka godzin w rozpuszczalniku, który w sposób selektywny łączy się jedynie z kofeiną (substancje smakowe zawarte w kawie pozostają nienaruszone). Przez kolejne 10 godzin poddaje się ziarna działaniu pary wodnej w celu odparowanie rozpuszczalnika. Proces ten często wykorzystuje przetwarzanie wsadowe - co oznacza, że procedura ta jest wielokrotnie powtarzana, od 8 do 12 razy, aż do uzyskania odpowiedniego efektu.

Metoda chemiczna znalazła zastosowanie w produkcji 65% kaw bezkofeinowych. Warto zaznaczyć, że nie może być używana do produkcji bezkofeinowych kaw organicznych ze względu na restrykcje dotyczące substancji chemicznych.

2. Metoda gazowa
Polega na ekstrakcji kofeiny za pomocą dwutlenku węgla w stanie nadkrytycznym. Odbywa się to pod dużym ciśnieniem w temperaturze ok. 70°C. Zaletą tej metody jest fakt, że ziarna kawy pozostają tych samych rozmiarów, a odizolowana zostaje tylko kofeina.

3. Metoda wodna
Jest to najbezpieczniejsza i najzdrowsza metoda usuwania kofeiny, jednak jest też metodą najdroższa. Merka Herreria w trosce o Twoje zdrowie i bezpieczeństwo do produkcji kawy bezkofeinowej, Descafeinado Organico, stosuje właśnie metodę wodną - dokładnie metodę Swiss Water.

Jak wygląda proces usuwania kofeiny z zastosowaniem metody Swiss Water.

Polega na 2 procesach rozpuszczalności oraz osmozie.
Pierwotnie ziarna zostają namoczone w gorącej wodzie, która następnie przepuszczana jest przez filtr zawierający węgiel aktywny. Filtr wychwytuje większe cząsteczki kofeiny, a pozwala na przejście mniejszych, wraz z substancjami smakowo zapachowymi i olejkami eterycznymi.
W efekcie tego procesu otrzymuje się ziarna kawy bez zawartości kofeiny pozbawione smaku i zapachu oraz wodę bezkofeinową bogatą w olejki eteryczne i aromaty.
Następnie ziarna pozbawione kofeiny, smaku i zapachu są odrzucane, a woda wzbogacona o smak i aromat jest wykorzystywana ponownie do usuwania kofeiny ze świeżych ziaren.
Ponieważ woda używana do procesu dekofeinizacji już wzbogacona jest o składnik aromatyczne, w tym etapie ziarna pozbawione są już jedynie kofeiny i zachowują smak i aromat.
Rezultatem jest pozbycie się kofeiny z ziaren kawy, bez znaczącej utraty jej naturalnego smaku. Kawa, uzyskana tą metodą jest zawsze oznaczona jako “SWISS WATER DECAF”. Metoda ta ze względu na stosowanie odpowiednich parametrów temperatury i czasu oraz nieużywanie rozpuszczalników chemicznych jest bezpieczna dla środowiska i pozwala usunąć nawet 99,9% kofeiny z ziaren. Dzięki temu kawa nie posiada charakterystycznego dla kaw bezkofeinowych gorzkiego smaku, a jej naturalne walory smakowe zostają zachowane. A co najważniejsze jest bezpieczna dla Ciebie!
Warto zaznaczyć, że obecnie niewiele firm produkuje kawę właśnie tą metodą – co mam nadzieje niebawem się zmieni.



Podsumowanie

Warto zaznaczyć, że kawa bezkofeinowa może zawierać śladowe ilości kofeiny – filiżanka zawiera średnio 1-5 mg tego związku.
Kawa bezkofeinowa jest alternatywą dla ludzi, którzy z różnych względów nie mogę spożywać kofeiny. Jest to dobry zamiennik dla małej czarnej, dla kobiet będących w ciąży oraz w okresie laktacji. Kawa bezkofeinowa może być równiej podawana dzieciom.
Bez względu na to dla kogo ma być przeznaczona kawa, ważne by była pozyskiwana w sposób bezpieczny.

Jak już wiesz dekofeinizacje prowadzić można 3 metodami chemiczną, wodną oraz gazową – i którą kawę wybrać ?

Polecam metodę wodną, może i kawa będzie nieco droższa, ale przynajmniej bezpieczna dla Ciebie oraz środowiska. 

Autorka: Justyna Sikorska

do góry
Sklep jest w trybie podglądu
Pokaż pełną wersję strony
Sklep internetowy Shoper.pl