Kawa – niezwykła historia odkrycia i podboju świata przez ziarna kawowca

Zapraszamy na podróż pełną aromatu i smaku – odkryj z nami historię kawy, od ziarna do filiżanki!

Pochodzenie kawy od ziaren do popularności

Pochodzenie kawy wydaje się otoczone mitem i legendą, a to z czego ostatecznie powstał ten pyszny napój jest tematem wielu fascynujących historii. Pierwsze świadectwa użytkowania ziaren kawowca pochodzą od plemienia Oromo na terenie Etiopii. Lecz najbardziej znana legenda mówi o mnichu Kaldi’m, który zauważył niezwykłą energię swojego stada owiec po spożyciu czerwonych owoców pewnego krzewu. Po doświadczeniu tego samego pobudzenia, rozpowszechnił słowo wśród innych mnichów, co doprowadziło do popularności kawy jako narzędzia utrzymania butności podczas długich sesji modlitewnych.

Rozprzestrzenianie się kawy na cały świat było powolnym i skomplikowanym procesem. Początkowo ziarna były strzeżone jak najcenniejszy skarb przez arabskich handlarzy, którzy dominowali rynek od XIV wieku. Jednakże, podróżnicy oraz kupcy szybko odkryli jej zdolność do pobudzania i poprawy koncentracji, co przyczyniło się do stopniowego wzrostu popularności tej rośliny na całym świecie. W XVII wieku kawa wywarła olbrzymie wrażenie na Europejczykach – zarówno dosłownie jak i metaforycznie –co spowodowało rozkwit tzw. „kawiarnianego życia”. Dziś, z różnorodnością jej smaków i sposobów parzenia, kawa zawdzięcza status jednego z najbardziej popularnych napojów na świecie swoim skromnym początkom w dawnej Etiopii.

Odkrycie ziaren kawowca historia

Pochodzenie kawy jest tematem wielu legend i anegdot, jednak najbardziej popularna opowieść związana jest z Etiopią. Kraju, w którym na skalistych wzgórzach do dziś rosną dzikie drzewa kawowe. Historia mówi o młodym pasterzu koźląt o imieniu Kaldi, który zamieszkiwał tereny etiopskie około 9. wieku naszej ery. Zauważywszy niezwykły skok energii swoich zwierząt po spożyciu czerwonych owoców pewnego krzewu – Kaldi sam postanowił spróbować tychż energizujących jagód.

Podobno świadkiem tej sceny był mnich z pobliskiego monasteru, który zapragnął przetworzyć znalezione ziarna i to właśnie on wynalazł metodę palenia surowego ziarna oraz parzenia napoju. Od tego momentu nowoodkryty napój rozprzestrzeniał się szybko poza Etiopianin i stał się szczególnie popularny wśród mieszkańców Półwyspu Arabskiego. Arabowie nazywali go „qahwa” co oznaczona „napój podnoszący na duchu”. Przez setki lat dominowali światowy handel kawą, starając się utrzymać monopol poprzez zakaz eksportowania rosnących kawowych drzewek lub zdolnych do kiełkowania ziaren.

Na początku XVII wieku kawowe ziarna trafiły do Europie, gdzie szybko zdobyły popularność. Początkowo spożywano je głównie w domach osób bogatych, ale wraz z coraz większym popytem i rozwojem handlu przeznaczenia kawy zaczęło się również orientować na szeroką skalę komercyjną. Rozpoczęła się era „kawiarni”, miejsca spotkań towarzyskich, ośrodków intelektualnych debat i narodziny nowych idei. Była to szansa na popularyzację nowego napoju wśród różnych warstw społeczności europejskich.

Następnie, pod koniec XVII wieku kolonizacja Ameryki przez Europejczyków doprowadziła do sprowadzenia i uprawy kawowca poza Afryką. Kawę docenili szczególnie Anglicy. Stała się ona symbolem niepodległości od brytyjskiej korony podczas rewolucji amerykańskiej i niemal od razu zdobyła serca mieszkańców Nowego Świata.

Kawa jak zdobyła świat

Pochodzenie kawy jest niejasne, ale chcąc doszukać się pierwszych runkótów tej historii, powinniśmy przenieść się do Etiopii. Legendy mówią o pasterzu kóz z IX wieku, Kaldi, który zauważył nienaturalną energię swojego stada po spożyciu czerwonych owoców pewnego krzewu. Ciekawość go naszła i sam spróbował tych owoców. Zaskoczony ekscytującym efektem, podzielił się swoim odkryciem z lokalnym mnichem, który zaparzył pierwszy napój z ziaren znalezionych w owocach. Mnich dostrzegł potencjał – dzięki temu naparowi mógł bronić się przed sennością podczas nocnych modlitw.

Kawa szybko zdobyła popularność wśród mnichów i biskupów zarówno na wschodzie jak i zachodzie kontynentu afrykańskiego. W dodatku islamska prohibicja alkoholu przyczyniła się do tego, że kawa stałą sę szerszym zastosowaniem zarówno jako środek pobudzający jak również sakralny. W XIV wieku handel między arabskimi rajami a Europą sprowadził kawę na Stary Kontynent. Najpierw pojawiła się we Włoszech gdzie trafiła również do domowej apteczki jako lekarstwo wielu chorób. Przede wszystkim jednak, europejczycy pokochali intensywny aromat i smak kawy. To właśnie tam zaczęła się historia kawiarni – początkowo miejsc spotkań intelektualistów, by w końcu stać się centrum społeczeństwa.

Z czasem, za sprawą kolonizacji oraz handlu międzynarodowego, kawa rozprzestrzeniła się na cały świat. W nowym świecie uprawa ziaren kawowca sinoała w przemyśle plantacyjnym służąc tym samym zarówno do zaspokajania domowej konsumpcji jak również dostarczenia towaru dla rosnącego eksportu.

Ewolucja kawy od odkrycia do sławy

Kawa, często uważana za jedno z najważniejszych odkryć w historii człowieka, ma swoje korzenie w starożytnych lasach Etiopii. Przez wieki kultura picia kawy była prawie wyłączna dla tych terenów. Legenda mówi, że pewien pasterz odkrył jej pobudzające właściwości obserwując jak jego kozy stawały się bardziej aktywne po zjedzeniu nieznanych dotąd owoców. Dopiero wzrost intensywności handlu międzynarodowego w średniowieczu uczynił roślinę dostępną na szerszą skalę.

Wkrótce potem kraje arabskie dostrzegły olbrzymi potencjał ekonomiczny kawowca. Zaczęto przeprowadzać eksperymenty z różnymi metodami obróbki ziaren i wynaleziono nowe sposoby parzenia naparu. Kawa stopniowo dzięki swoim unikalnym właściwościom zdobyła uznanie, a jej popularność szybko rozprzestrzeniła się na cały świat. Medycyna ludowa doceniała ją za właściwości lecznicze i antyoksydacyjne; podróżnicy używali jej jako remedium na zmęczenie; intelektualiści natomiast cenili mocne działanie stymulujące umysł.

Rosnącą popularność kawy w Europie wspierało odkrycie Ameryki i rozwijająca się sieć szlaków handlowych. Ze względu na kosztowność sprowadzania ziaren kawowca z daleka, Europa poszukiwała sposobu na samodzielne uprawy tej rośliny. Początki były trudne, ale ostatecznie udało się stworzyć plantacje w amerykańskich koloniach, co skutecznie obniżyło cenę kawy i uczyniło ją dostępną dla znacznej części społeczeństwa.

Koniec XVIII wieku to czas dynamicznego rozwoju przemysłu kawowego. Powstawały pierwsze nowoczesne palarnie ziaren, a zainnowowany proces przyrządzania napoju umożliwiał szybkie parzenie smacznego espresso. Kolejnym istotnym przełomem było wynalezienie metody usuwania kofeiny z ziaren, co otworzyło rynek dla osób nie tolerujących pobudzenia wywołanego tym składnikiem. Dzięki temu dzisiaj każdy miłośnik tego czarnego napoju może cieszyć się jego aromatem i smakiem – bez względu na pory dnia czy indywidualne preferencje.

Sekret globalnej popularności kawy

Początki historii kawy są tak tajemnicze, jak sam napój. Większość źródeł wskazuje jednak na Etiopię jako pierwotne położenie rośliny kawowca. Legenda zasługuje szczególnie na uwagę: mówi się, że pewien pastuch o imieniu Kaldi zauważył swoje kozy, które po spożyciu dzikich czerwonych owoców z nieznanego drzewa, stały się nadzwyczaj aktywne. Nawet późną nocą zwierzęta nie mogły spać. Poinformował o tym lokalnego mnicha, który następnie ugotował napar z tych owoców i na własnej skórze doświadczył ich pobudzających właściwości.

Od tamtej pory ziarna kofeiny rozprzestrzeniły się szybko w Afryce Północnej i Bliskim Wschodzie. Pierwsze potwierdzone uprawy zawdzięczamy Arabom – to w X wieku n. e. , mając dostęp do handlu egzotycznymi towarami dzięki sieci szlaków karawanowych odkryli prawdziwe możliwości kawowca. W XIV wieku kawa trafiła na Bliski Wschód, a potem zdobyła Europę przez porty śródziemnomorskie jak Wenecję czy Genuę.

Kawa dalej podążała szlakiem odkrywców i kolonizatorów, zdobywając kolejne kontynenty. Jesienią 1727r. , kiedy Portugalia zabrała nasiona kawy do Brazylii, historia napoju nabrała tempa. Brazylia dziś jest największym producentem kawy na świecie, a picie tego gorącego napoju stało się praktycznie globalnym rytuałem.

Ciekawostką jest proces jakim poddawano ziarna kawy aby zapobiec jej uprawie poza arabii – przypalano je tak aby nie mogły już nigdy kiełkować i ta tradycja trwa najlepszy przykład to słynna „Turecka Kawa”.